Insektycydy - podział, działanie, bezpieczeństwo | Przewodnik

Insektycydy to substancje chemiczne, które są używane w celu zwalczania szkodników w rolnictwie oraz w miejskim środowisku. Wraz z rozwojem przemysłu chemicznego, powstało wiele rodzajów insektycydów o różnych skutecznościach i sposobach działania. W artykule tym przedstawimy podział insektycydów, ich działanie oraz zagrożenia z nimi związane.

Podział insektycydów

Insektycydy dzielimy ze względu na sposób ich działania na trzy główne grupy: neurotoksyczne, układu hormonalnego i związane z metabolizmem.

Insektycydy neurotoksyczne, takie jak organofosforany, karbaminiany i piretroidy, wpływają na układ nerwowy owadów, co prowadzi do ich śmierci. Organofosforany i karbaminiany działają poprzez blokowanie enzymów cholinesterazy, co powoduje nagromadzenie neuroprzekaźnika acetylocholiny w synapsach nerwowych i ostatecznie prowadzi do porażenia układu nerwowego.

Piretroidy natomiast blokują kanały sodowe w błonie komórkowej, co powoduje paraliż mięśni i śmierć owadów.

Insektycydy układu hormonalnego, takie jak regulatory wzrostu insektów i insektycydy oparte na fenylokarbaminach, wpływają na procesy hormonalne owadów. Regulatory wzrostu insektów zaburzają procesy linienia i przekształcania się owadów, co prowadzi do ich śmierci. Insektycydy oparte na fenylokarbaminach natomiast wpływają na procesy rozwoju i funkcjonowania układu hormonalnego owadów.

Insektycydy związane z metabolizmem, takie jak chloroorganiczne i fosforoorganiczne, wpływają na metabolizm owadów, co prowadzi do ich śmierci.

Chloroorganiczne insektycydy, takie jak DDT, zaburzają transport elektronów w układzie oddechowym owadów, co prowadzi do zaburzeń w przemianie materii i śmierci.

Fosforoorganiczne insektycydy, takie jak malation i diazinon, wpływają na aktywność enzymów, co prowadzi do zaburzeń metabolicznych i śmierci owadów.

Działanie insektycydów

Insektycydy są stosowane w celu zwalczania szkodników w rolnictwie oraz w miejskim środowisku. Działanie insektycydów polega na zabijaniu owadów lub hamowaniu ich rozwoju. Substancje chemiczne, z których składają się insektycydy, wprowadzane są do organizmu owadów przez wdychanie, spożywanie lub kontakt z powierzchnią ciała. Insektycydy mogą być stosowane w różnych formach, np. w postaci aerozoli, granulatów, płynów czy pyłu.

Podział insektycydów ze względu na sposób działania

Insektycydy można podzielić ze względu na sposób działania na:

• Kontaktowe - substancje te zabijają owady, gdy tylko mają kontakt z ich ciałem. Działają poprzez blokowanie układu nerwowego lub uszkadzanie błony komórkowej. Przykładami insektycydów kontaktowych są np. pyretryny, organofosforany, karbaminiany.

• Układowe (systemowe) - substancje te są wchłaniane przez roślinę i przenoszone przez nią do wszystkich jej części, w tym do tkanek szkodnika, co skutkuje śmiercią owada. Działają one poprzez wpływ na procesy metaboliczne, układ nerwowy lub mięśnie szkodnika. Przykładami insektycydów układowych są np. neonicotinoidy, fipronil, chloropiryfos.

• Żołądkowe (układowo-kontaktowe) - substancje te są połykane przez owada i działają poprzez blokowanie układu nerwowego lub uszkadzanie błony komórkowej. Insektycydy te są często stosowane w pułapkach pokarmowych lub w połączeniu z atraktantami pokarmowymi. Przykładami insektycydów żołądkowych są np. cyjanopiryfos, indokarb.

Podział insektycydów ze względu na pochodzenie

Insektycydy można również podzielić ze względu na pochodzenie na:

• Syntetyczne - substancje chemiczne otrzymywane syntetycznie w laboratoriach. Są to najczęściej składniki aktywne, które mają specyficzne działanie na określone gatunki owadów. Przykładami insektycydów syntetycznych są np. organofosforany, neonicotinoidy, piretroidy.

• Naturalne - substancje chemiczne pochodzenia naturalnego, takie jak alkaloidy roślinne, olejki eteryczne, detergenty, które mają właściwości insektycydowe. Insektycydy naturalne są często stosowane w uprawach ekologicznych lub jako alternatywa dla insektycydów syntetycznych. Przykładami insektycydów naturalnych są np. pyretryny, rycyna, azadirachtyna.

•  

Podział insektycydów ze względu na grupy chemiczne