Roztocza należą do gromady pajęczaków. Ich występowanie jest powszechne i spotkać je można w wielu środowiskach. Cześć roztoczy jest szkodnikami magazynowymi oraz są powodem znacznych strat w magazynach. Te gatunki należą głownie do rodziny rozkruszkowatych oraz roztoczkowatych. Szkodniki przy zapewnieniu optymalnych warunków rozwoju rozmnażają się masowo. W magazynach często są obecne jednak trudno wykrywalne ze względu na rozmiar. Dopiero gdy zaczną się intensywnie mnożyć zostają wykryte. Roztocza są małymi organizmami o długości ciała nieprzekraczającej 1mm. Pojedyncze osobniki są praktycznie niewykrywalne gołym okiem, jednak większa ich ilość może już zostać zauważona. Dezynsekcja roztoczy jest zabiegiem koniecznym.

Budowa ciała roztoczy - rozkruszki 

W budowie ciała roztoczy wyróżniamy gnatosomy (obejmuje narządy gębowe) , idiosomy (segmenty z odnóżami krocznymi oraz tylne segmenty bez odnóży ). Dorosłe osobniki posiadją 4 pary odnóży , nimfy 3 pary.

Dzięki gnatosomie roztocz pobiera i rozdrabnia pokarm. Nie wszystkie roztocza posiadają oczy jednak są wyposażone w plamki wzrokowe które pomagają im w orientacji. Idiosoma natomiast jest większa, w owalnym i wypukłym kształcie. Za czucie odpowiadają rzadko rozmieszczone szczeciny pokrywające ciało roztoczy. To dzięki szczecinie najłatwiej ustalić gatunek roztocza.

Rozkruszkowate od roztoczkowatych można odróżnić dzięki poprzecznej bruździe umejscowionej pomiędzy 3 a 4 parą odnóży.

Roztocza najczęściej są białej lub kremowej barwy, jednak zależna jest ona od pokarmu którym się żywią. Samice są większe od samców, większość roztoczy składa jaja część gatunków wykazuje rozwój partenogenetyczny – jaja nie wymagają zapłodnienia. Złożone jaja najczęściej mają kształt kuli czasami lekko podłużne, pokryte są lepką substancją która powoduje przywieranie do powszechni ułatwia rozprzestrzenianie jaj. Rozwój roztoczy można podzielić na kilka stadiów:

Deutonimfy inaczej zwany hypopusem - jest bardzo wytrzymała na złe warunki otoczenia, w tym stadium rozwoju roztocza nie żerują oraz są nieruchome. Roztocza przyczepione do ciał np. owadów przenoszą się w inne miejsca aby kontynuować rozwój.

Protonimfa – większa posiadająca cztery pary odnóży

Trironimfa – główną cechą jest szpara płciowa z podwójnymi parami wyrostków zmysłowych.

Osiąga do 0,7mm długości przez co znajduje się na granicy widzialności ludzkim okiem. Samce są dwukrotnie mniejsze od samic. Pierwsza para odnóży samca wyróżnia się siłą i grubością. Uda rozkruszka mącznego mają kolec. Stopy ostatniej pary nóg wraz z bokami otworu genitalnego samca posiadają przyssawki płciowe. Rozkruszek mączny posiada cztery pary odnóży natomiast lary mają 3 pary. Odnóża i aparat gębowy ma ciemniejszy niż resztę ciała. Ciało pokrywają niezbyt długie szczecinki.

Długość jaja wynosi 0.09mm oraz jest przeźroczyste. Początkowo larwa ma 0.2mm długości oraz trzy pary odnóży.

W ciągu życia samica rozkruszka mącznego składa maksymalnie 200 sztuk jaj, w otoczeniu produktów spożywczych. Idealne warunki rozwoju rozkruszka mącznego to 25°C, przy wilgotności względnej 85%. Takie warunki sprawiają iż rozwój jednego pokolenia trwa 9 dni! Przy niższych temperaturach cykl rozwojowy wydłuża się proporcjonalnie do 2 miesięcy. Zahamowanie rozmnażania następuje w temperaturze 10°C, natomiast w temperaturze 0°C rozkruszek mączny może przeżyć półtora roku. Przy -15°C giną w ciągu 24h. Wykazują również wrażliwość na wysokie temperatury wraz z niską wilgotnością. Temperatura 34°C przy wilgotności produktu do 12% wstrzymuje rozwój wraz z rozmnażaniem.

Rozkruszek mączny to jeden z najbardziej rozpowszechnianych szkodników magazynowych w Polsce, jego krótki cykl życiowy wraz z odpornością na niskie temperatury sprawiają, że potrafi spowodować szkody nawet w prawidłowo zabezpieczonych i uszczelnionych magazynach.

Rozkruszek mączny potrafi niszczyć całe i uszkodzone ziarna zbóż z gatunku jęczmienia, przenicy, owsa, żyta, pszenżyta, kukurydzy, ryżu, gryki, sogo. Zeruje również na produktach wytworzonych ze zbóż jak mąka, kasza, otręby, etc. dodatkowo spotykany jest w nasionach roślin oleistych, bobowatych i produktach z nich wytworzonych. Zeruje na suszonych owocach, grzybach, ziołach czy przyprawach.

Rozkruszek mączny

Budową zbliżony do rozkruszka mącznego, jest trochę mniejszy. Charakteryzuje się innym rozmieszczeniem i wyglądem szczecin na grzbietowej stronie ciała oraz stóp.

Środowisko w którym czuje się najlepiej jest również zbliżone do rozkruszka mącznego jednak przestaje się rozwijać w temperaturze 3°C i mniejszej oraz wilgotności 74% i mniejszej. Samice składają do 150 jaj w ciągu życia. Częściej można go spotkać w środowisku polnym rzadziej w magazynach gdzie przedostaje się właśnie z pól. Masowe pojawienie się rozkruszka polnego w magazynach należy do rzadkości.

Rozkruszek polowo-magazynowy 

Samiec rozkruszka drobnego ma 0.28mm do 0,42 mm długości i jest mniejszy od samicy która mierzy 0,32mm – 0,49mm długości ciała. Dorosłe osobniki mają białe ciało czasami z odcieniem różu. W tym kolorze posiadają również gruczoły łojowe które znajdują się po bokach ciała. Od strony brzusznej są spłaszczone, od grzbietowej są wypukłe. Składane jaja rozkruszka drobnego mają kolor biały, długość 0.12mm nie są regularne pod względem szerokości. Larwy są bezbarwne z krótkimi szczecinami (długość 0,12mm). Każde kolejne stadia rozwoju są do siebie podobne, różniąc się wielkością oraz coraz wyraźniejszymi cechami płciowymi.

Dorosłe osobniki żyją powyżej 12 miesięcy, samice w tym czasie składają około 150 jaj ale maksymalnie powyżej 650 sztuk. Jaja rozkruszek drobny składa pojedynczo, najczęściej na pokarm bądź w jego okolicy. Optymalną temperaturą dla rozkruszka drobnego około 24°C, wilgotność 85% do 95%. Rozkruszek domowy nie rozwija się poniżej 8°C oraz poniżej 70% wilgotności względnej.

Zapewniając optymalne warunki rozwoju cykl życiowy rozkruszka drobnego trwa 8 do 10 dni. Jest to zaraz po rozkruszku mącznym najgroźniejszy szkodnik zmagazynowanego ziarna oraz produktów rozdrobnionych. Aktywność rozkruszka drobnego powoduje wzrost wilgotności oraz wzrost temperatury co sprzyja pojawieniu się grzybów z rodzaju Aspergillus i Pennicillium, strzępki tych grzybów są pożywieniem dla rozkruszka drobnego.

Gatunek zasiedla w zasadzie wszystkie produkty roślinne które są magazynowane. W pieczarkarniach może zasiedlać żywą grzybnie oraz owocniki pieczarek.

Rozkruszek drobny

Dorosły osobnik roztoczka owłosionego osiąga długość ciała od 0,37 mm do 0,6mm, samce są przeważnie mniejsze niż samice. Ciało dorosłe osobniki mają białe i matowe. Ich nogi są masyne a stopy wydłużone. Szczeciny u tego osobnika są długie oraz pierzaste, dość rzadko rozmieszczone. Najdłuższe w tylnej części ciała. Jaja są owalne o długości 0,13mm. Hypopus jest nieruchomy.

Ilość składanych jaj wynosi trzy jaja dziennie, kilkadziesiąt w ciągu życia. Rozwój osobników następuje w temperaturach wyższych niż 5 °C, natomiast minimalne warunki rozwoju to temperatura 25°C, oraz wilgotność zbliżona 60%. Optymalne warunki to 25°C,oraz wilgotność powietrza powyżej 80%. W optymalnych warunkach rozwoju cykl życiowy trwa 20 dni. Gdy temperatura osiąga 0°C tworzą się hypopusy które przetrwać mogą bez pożywienia nawet 2 lata. Charakterystyczna dla tego gatunki jest ruchliwość roztoczka owłosionego, który potrafi pokonać przeszło 15 cm w minutę.

Często spotykany w magazynach zbożowych gdzie nie tworzy zagęszczeń populacji, czasami powoduje zagrzanie ziarna. Wytwarza pył podczas żerowania.

Zanieczyszcza również ziarno wylinkami, odchodami czy martwymi osobnikami, co może powodować choroby u ludzi czy zwierząt.

też ziarno wylinkami, odchodami i ciałami martwych osobników, które mogą powodować schorzenia u ludzi i zwierząt. Roztoczek owłosiony niszczy produkty magazynowe takie jak ziarna zbóż, nasiona oleiste, zioła suszone czy owoce. W produktach mocno rozdrobnionych żeruje na powierzchni.

Roztoczek owłosiony

Kształt ma owalny, matowy długość ciała od 0,39mm do 0,75mm. Charakterystyczny jest

Delikatny zarys przewodu pokarmowego w postaci dwóch, ciemnych linii. Szczeciny ma rzadko rozmieszczone, pierzaste i sztywne. Wydłużone nogi i cienkie stopy. Przyssawki analne i stopowe nie występują u tego gatunku. Matowe i owalne jajo jest prawie przeźroczyste. Larwy są gładkie oraz błyszczące. Nieruchomy i spłaszczony hypopus ma długość około 0,33 mm.

do 0,75 mm. Przez powierzchnię ciała często widoczny jest zarys ciemnego przewodu pokarmowego w formie dwóch, ciemnych linii. Na powierzchni ciała obecne. Samica może złożyć do 100 jaj w ciągu całego życia.

Rozwój jednego pokolenia trwa 3 tygodnie, w temperaturze 25°C oraz wilgotności względnej powietrza 90%. Hypopus pozostaje w tym stadium od 5 dni do 6 miesięcy. Te szkodniki magazynowe są odporne na niską wilgotność powietrza. Potrafi przeżyć 7dni przy wilgotności 10%

Roztoczek domowy poza magazynami, produktami spożywczymi, występuje również w wilgotnych domach, gnieżdżąc się w meblach tapicerowanych. Sporadycznie spotkać go można w gniazdach ptaków czy słomie. Osoby wystawione na długi kontakt z tym gatunkiem mogą odczuwać dolegliwości górnych dróg oddechowych.

Roztoczek domowy zasiedlać może ziarna zbóż i produkty ich przemiału, suszone owoce, grzyby i zioła (w których może występować szczególnie licznie).

Niszczyć może też produkty pochodzenia zwierzęcego, np. suszone mięso i konserwy. Ponieważ ciało roztoczka domowego pokrywają długie i sztywne szczeciny, może on poruszać się tylko w gruboziarnistych produktach, w drobno zmielonych przebywa na ich powierzchni.

Roztoczek domowy

Ciało osobników dorosłych jest owalne z przewężeniem w przedniej części, długości od 0,35 mm do 0,45 mm, barwy jasnobrązowej z różowym odcieniem i pokryte jest rzadko rozmieszczonymi, krótkimi szczecinkami. Nogi są dość masywnie zbudowane, a na ich części znajdują się podłużne wgłębienia. Otwór genitalny samicy nakryty jest dwiema fałdami ciała. Wierzch ciała larwy pokryty jest

drobnymi brodawkami.

Płodność samic jest stosunkowo niska i wynosi około 30 jaj. Gatunek rozwija się w temperaturze wyższej niż 8°C i w wilgotności względnej powietrza wyższej od 75%. W temperaturze 25°C pełen cykl rozwojowy trwa 11 dni, natomiast w 20°C przedłuża się do ponad 3 tygodni. W cyklu rozwojowym rozkruszka brunatnego nie występuje stadium hypopusa.

Szkodnik ten może niszczyć produkty powstałe z przemiału ziarna zbóż takie jak mąki i kasze, rzadko zasiedla całe ziarna zbóż. Roztoczek brunatny zasiedlać może też mleko w proszku, nasiona roślin oleistych oraz suszone zioła.

Roztoczek brunatny

PCO Solutons jako skuteczny zakład DDD stosuje metody łączone dopasowane do rodzaju szkodnika oraz miejsca przebywania.

Stosujemy fumigację gazową, oprysk grubokroplisty, zamgławianie termiczne, czy zamgławianie ULV. Wszystkie metody gdy zostaną odpowiednio dobrane są skuteczne a wykonane przed doświadczonych i certyfikowanych techników, bezpieczne. Usługi Pco Solutions są objęte gwarancją jakości, bezpieczeństwa oraz skuteczności.

Zwalczanie rozkruszka oraz roztoczka – dezynsekcja rozkruszków – dezynsekcja roztoczków

© 1995-2021 PCO SOLUTIONS

Subisława 15/1 1th flor

80-354 Gdańsk

kontakt@pcosolutions.pl

+48 886 313 414

PCO SOLUTIONS - nowoczesny zakład DDD

Pco Solutions w Google